چرا روش مارتین در رنجرز جواب نداده است؟
در هفته‌های آغازین لیگ برتر اسکاتلند، تیم فوتبال رنجرز با هدایت راسل مارتین نتوانسته نتایج خوبی کسب کند. طرفداران رنجرز و تحلیل‌گران فوتبال در بریتانیا، روش تاکتیکی و مدیریتی مارتین را زیر سوال برده‌اند و حتی اعتراض‌هایی برای برکناری او شکل گرفته است. اما مشکل اصلی روش مارتین کجاست و چرا تا اینجا موفق نبوده است؟
روش تاکتیکی مارتین: بازی مبتنی بر حمله و مالکیت توپ
مارتین تیمش را با سبک معروف خود که مبتنی بر مالکیت توپ، پرس بالا و بیلدآپ کوتاه است، به میدان می‌فرستد. ترکیب اولیه معمولاً ۴-۳-۳ است. مدافعان کناری در هنگام حمله به میانه زمین حرکت کرده و وینگرها وظیفه دارند در جناح‌ها کاملاً باز قرار بگیرند تا در موقعیت‌های تک‌به‌تک قرار بگیرند. اصرار بر بازی کوتاه و پاس‌های سریع، شاید گاهی بازیکنان را با فشار بیش از حد مواجه کرده است.
سه مشکل اصلی در اجرای روش مارتین
- از دست دادن توپ در مرکز زمین: این شجاعت تاکتیکی سبب شده بیشترین توپ‌ربایی‌ها توسط تیم حریف در مناطق مرکزی رخ دهد و همین عامل منجر به ضدحمله‌های بی‌رحمانه و خطرناک شده است. وقتی تیم توپ را در عرض یا جناح از دست بدهد، ریسک پایین‌تری دارد اما مرکز زمین آسب‌پذیری بیشتری دارد.
- نقص در دفاع استراحتی (Rest Defence): هنگام حمله، تنها سه نفر برای دفاع باقی می‌مانند. با یک پاس سریع از تیم حریف، مدافعان و هافبک دفاعی به راحتی از جریان بازی خارج می‌شوند و موقعیت گلزنی برای حریفان ایجاد می‌شود.
- استفاده نادرست از بازیکنان: تغییر مکرر پست بازیکنان (مثل بازی کردن جان سوتر هم در دفاع مرکزی راست و هم چپ، یا جابجایی جای فول‌بک‌ها) نقش مهمی در کاهش کیفیت عملکرد بازیکنان داشته است. همچنین استفاده از بعضی ستاره‌ها در نقش‌های غیرتخصصی، باعث افزایش عدم تطابق و ضعف اجرای تاکتیک شده است.
تغییر مهم: فاصله گرفتن از فلسفه همیشگی
پس از شکست سنگین مقابل کلاب بروژ، برای نخستین بار مارتین سبک بازی خود را تا حدی تغییر داد (۴-۲-۳-۱، فول‌بک‌ها بسیار کمتر نفوذ می‌کنند، دو هافبک دفاعی سخت‌کوش‌تر در میانه حضور دارند). مالکیت توپ نیز از حدود ۷۰٪ به تقریبا ۵۰٪ رسید. تیم کمتر حمله می‌کند و موقعیت‌های گل نیز نصف گذشته شده است.
چرایی تغییر روش و نقد مورینیو
باید پذیرفت که فوتبال حرفه‌ای مبتنی بر نتیجه است؛ صرف پایبندی افراطی به یک فلسفه در شرایط ناموفق شاید آینده شغلی مربی را به خطر بیاندازد. همانطور که ژوزه مورینیو انتقاد می‌کند، مربیانی که بدون انعطاف ذهنی صرفاً بر ایده‌شان اصرار دارند عموماً بازنده هستند. ولی برخی فوتبال‌شناسان معتقدند حفظ چارچوب فلسفی و تطبیق آن با ویژگی‌های بازیکنان می‌تواند نتیجه بهتری بدهد تا تغییر ناگهانی و کامل سیستم.
چشم‌انداز پیش رو
اگرچه این تغییر روش حداقل رنجرز را تا حدی دفاعی‌تر و با ثبات‌تر کرده، اما نتیجه مثبت این سبک باید سریع‌تر نمایان شود. در غیر این‌صورت، نه تنها در کوتاه مدت بلکه در بلند مدت هم شرایط بهبود نخواهد یافت. آینده مارتین تا حدود زیادی وابسته به نتیجه‌بخشی همین سبک جدید اما کمتر جذاب است.
جمع‌بندی: راه‌حل اصلی، تلفیق انعطاف تاکتیکی با حفظ نقاط قوت سبک مالکیت محور است. همچنین، استفاده از بازیکنان در پست تخصصی و تقویت ساختار دفاعی باید در اولویت باشد.
نظرات