جام جهانی ۶۴ تیمی؛ رویایی نو یا بحران جدید؟

ایده برگزاری جام جهانی با ۶۴ تیم، اگرچه برای بسیاری به نظر دور از ذهن یا حتی غیرعملی می‌رسد، اما موج جدیدی از بحث‌ها و تحلیل‌ها را در دنیای فوتبال به راه انداخته است. اگر در سال ۲۰۳۰ شاهد برگزاری چنین جام جهانی‌ای باشیم، این رویداد می‌تواند فوتبال را وارد عصر جدیدی کند.

تغییرات ساختاری؛ از ۱۶ به ۶۴ تیم فقط در هشت سال

جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۸۲ با ۲۴ تیم و در سال ۱۹۹۸ با ۳۲ تیم برگزار شد. حال قرار است در ۲۰۲۶ برای اولین بار با ۴۸ تیم و شاید در ۲۰۳۰ با ۶۴ تیم انجام شود. این به معنای دو برابر شدن تعداد شرکت‌کنندگان در مدت زمان کوتاه و حضور بیش از ۳۰ درصد کشورهای عضو فیفا خواهد بود.

حامیان و مخالفان؛ از جشن جهانی تا نگرانی‌های زیست‌محیطی

کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی (کنمبول) و برخی اعضا معتقدند این توسعه، فوتبالی جهانی‌تر و جشن‌گونه‌تر را رقم می‌زند و از نظر مالی خلأ دولت‌ها و فدراسیون‌های کوچک‌تر را با ورود بیشتر به جام جهانی جبران می‌کند. اما اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) و برخی چهره‌های دیگر معتقدند این طرح به کیفیت رقابت‌ها آسیب می‌زند، باعث مسابقات یک‌طرفه و خسته‌کننده خواهد شد و فرایند صعود دیگر هیجان گذشته را ندارد.

مسائل محیط‌زیستی نیز مطرح است؛ حجم بیشتر پروازها و جابجایی‌ها می‌تواند به گرم‌شدن زمین و تولید آلاینده بیشتر منجر شود. این نگرانی‌ها در جهان امروز که موضوع پایداری در صدر توجه قرار دارد به‌شدت جدی است.

ساختار احتمالی جام جهانی ۶۴ تیمی

اگر این طرح تصویب شود، طبق احتمالات، ۱۶ گروه چهار تیمی خواهیم داشت که از هر گروه دو تیم صعود می‌کنند و مراحل بعدی همانند همواره به‌صورت حذفی اجرا خواهد شد. تعداد مسابقات به ۱۲۸ بازی افزایش پیدا می‌کند و با توجه به محدودیت تقویم فوتبال، به‌ناچار در هر روز تعداد بیشتری بازی باید برگزار شود و تعداد ورزشگاه‌ها نیز افزایش خواهد یافت.

تاثیر بر فوتبال ایران و منطقه

برای کشورهایی مانند ایران و تیم‌های آسیایی، افزایش تعداد تیم‌ها به معنی شانس بیشتر برای حضور و مطرح شدن است. چه بسا تیم‌هایی که تاکنون فرصت صعود نداشته‌اند، بتوانند این بار طعم حضور در بزرگ‌ترین رویداد فوتبالی دنیا را بچشند که می‌تواند باعث رشد فوتبال و تشویق استعدادهای داخلی شود.

با این حال، نگرانی‌هایی هم هست؛ اگر کیفیت رقابت‌ها پایین بیاید، موفقیت صعود دیگر بار ارزشی نخواهد داشت و حتی تماشاگران ایرانی و رسانه‌ها ممکن است دیگر مانند قبل استقبال نکنند.

سخن پایانی؛ راهی به سوی آینده یا خطر از دست دادن هیجان؟

ایده جام جهانی ۶۴ تیمی هنوز در مرحله بحث و گفت‌وگو است، اما پیامدهای مثبت و منفی آن قابل چشم پوشی نیست. فوتبال جهانی برای تصمیمی سازنده باید بین رؤیای عدالت بیشتر، رشد مالی و جذابیت مسابقات و همچنین پایداری زیست‌محیطی توازن ایجاد کند. در هر صورت، فوتبال ایران نیز باید خود را برای این تحول‌های بزرگ آماده سازد؛ چه به لحاظ فنی، چه سازمانی و چه رسانه‌ای.