چرا VAR در برخی پنالتیها دخالت میکند اما در برخی دیگر نه؟
در هفتهای که گذشت، شاهد چندین تصمیم مهم درباره پنالتی و دخالت یا عدم دخالت VAR در لیگ برتر انگلیس بودیم. این موضوع همواره با انتقادات و ادعاهایی درباره بیثباتی تصمیمات و نداشتن رویه واحد همراه است. اما واقعیت این است که نقش VAR ایجاد ثبات کامل نیست؛ بلکه بررسی موردی تکتک صحنهها بر اساس قضاوت داور وسط است.
تماس کم؛ چرا برای دکو پنالتی گرفته شد؟
در مسابقه منچسترسیتی برابر لیورپول، جرمی دکو در محوطه جریمه زمین خورد ولی داور اول بازی ادامه یافت. VAR پس از بررسی تصمیم داور را به بازبینی فرستاد و در نهایت پنالتی اعلام شد. با اینکه تماس مامارداشویلی (دروازهبان لیورپول) با دکو بسیار کم بود، ولی یکی از ملاکهای مهم برای VAR این است که آیا مدافع تأثیر واقعی روی تعادل مهاجم گذاشته یا نه (اصطلاحاً «تماس موثر»). تلاش دکو برای حفظ تعادل و ادامه حرکت به سمت توپ، برای VAR نشاندهنده اثرگذاری تماس بود. البته مشخص است برای هواداران، این تصمیمی نرم و بحثبرانگیز تلقی میشود.
چرا پنالتی به اواتارا داده نشد؟
در موقعیتی مشابه، برخورد دان برن با دانگو اواتارا منجر به پنالتی نشد و حتی اواتارا بابت شبیهسازی کارت زرد گرفت. دلیلش باز به همان معیار «تماس موثر» برمیگردد و نحوه واکنش بازیکن مهاجم به تماس. VAR راهنمایی میکند انگیزه بازیکن و نحوه زمین خوردن را مد نظر قرار دهد. برخلاف دکو، اواتارا با حرکتی نمایشی خودش را به زمین انداخت که علیه او توسط VAR استفاده شد.
تصمیمات مشابه بسیاری از جمله پنالتی آرسنال برابر لیدز در مردادماه باعث بحث بوده؛ حتی داوران رسمی پنالتی بودن یا نبودن آن را محل تردید دانستهاند، با این حال اگر خطای واضح و جدی وجود نداشته باشد، VAR وارد عمل برای اصلاح تصمیم نمیشود.
آیا VAR میتواند کارت زرد را بررسی کند؟
معمولاً بله، اما استثناهایی دارد. معمولاً کارت زردها توسط VAR قابل بازبینی نیستند مگر آنکه ارتباط مستقیم با پنالتی داشته یا منجر به اخراج شود. مثلاً اگر کارت زرد به بازیکنی بابت شبیهسازی در شرایطی داده شود که در واقع باید پنالتی گرفته میشد، VAR فقط اگر تشخیص دهد صحنه در حد پنالتی است مداخله خواهد کرد. از فصل بعد، کارت زرد دوم هم قابل بازبینی توسط VAR میشود.
جمعبندی
بهصورت خلاصه دخالت یا عدم دخالت VAR به سه عامل بستگی دارد: شدت و واقعبینانه بودن تأثیر تماس، قضاوت درباره نحوه واکنش بازیکن (نمایشی یا طبیعی بودن سقوط)، و قوانین سختگیرانه درباره بازنگری کارتهای زرد. این تفسیرها گاهی موجب اختلاف نظر نزد هواداران و حتی برخی کارشناسان داوری میشود.
نظرات