آیا صعود به جامجهانی برای اروپا ناعادلانه است؟ بررسی اعتراض گتوزو
جنارو گتوزو، سرمربی فعلی تیم ملی ایتالیا، پس از شکست سنگین ۴-۱ مقابل نروژ و راهیابی تیمش به پلیآف جامجهانی، انتقادات جدیای به فرم فعلی سهمیهبندی جامجهانی و نحوه صعود تیمهای اروپایی مطرح کرد. او مدعی است سهمیههای بالای قارههای دیگر مثل فوتبال آفریقا و آمریکای جنوبی، کار را برای تیمهای بزرگ اروپایی سختتر کرده است.
تحلیل صحبتهای گتوزو
طبق گفتههای گتوزو، در سالهای گذشته اگر تیمی در انتخابی اروپا دوم میشد، با توجه به نتایجش مستقیم به جامجهانی راه پیدا میکرد. اما امروز، حتی با عملکرد خوب (۶ برد از ۸ بازی)، مجبور به عبور از پلیآف سخت و احتمالی است. او همچنین به افزایش سهمیه فوتبال آفریقا (از ۲ در دهه ۹۰ به ۹ تیم در جام جهانی ۲۰۲۶) و سهمیه بالای آمریکای جنوبی (۶ از ۱۰ تیم) اشاره میکند و این موضوع را ناعادلانه میداند.
واقعیتهای سهمیهبندی جامجهانی
باید گفت بخشی از صحبتهای گتوزو دقیق نیست. برای مثال، در جامجهانی ۱۹۹۴ سه تیم فوتبال آفریقایی حضور داشتند، نه دو تیم. همچنین در آن زمان هم همه تیمهای دوم گروهها بهطور خودکار صعود نمیکردند. مهمتر اینکه، امروز اروپا با ۵۴ تیم در مرحله انتخابی، فقط ۱۶ سهمیه دارد و رقابت روی کاغذ بسیار شدیدتر از قارههایی چون آمریکای جنوبی (۱۰ تیم و ۶ سهمیه مستقیم) است.
سهمیهبندی بین قارهای؛ نگاهی تحلیلی
- آمریکای جنوبی: با تنها ۱۰ کشور، ۶ تیم مستقیم به جامجهانی میروند (۶۰٪). کشورهای این منطقه معمولاً در رتبههای بالای رنکینگ فیفا هستند، با این حال سطح رقابت به خاطر تعداد کم تیمها و سفرهای طولانی، متفاوت است.
- فوتبال آفریقا: فوتبال آفریقا با ۵۳ تیم، ۹ سهمیه مستقیم دارد. ۶ تیم فوتبال آفریقایی در جمع ۵۰ تیم برتر رنکینگ قرار دارند و حضورشان توجیهپذیر است.
- اروپا: اگرچه اروپا تقریباً نیمی از تیمهای ردهبندی جهانی را دارد، اما تنها ۱۶ سهمیه کسب میکند؛ نزولی چشمگیر نسبت به دهه ۹۰.
- کاپ آسیا: این قاره با تنها ۴ تیم در جمع ۵۰ تیم برتر، ۸ سهمیه بهدست آورده که طبق دادهها، بیش از شایستگی واقعی ملیپوشان کاپ آسیایی است.
نتیجهگیری ایرانی
از دیدگاه یک ایرانی، نگرانی گتوزو قابل درک است؛ زیرا بسیاری از ایرانیها با واقعیت سخت سهمیهبندی کاپ آسیا نیز روبهرو بودهاند. البته باید در نظر داشت که فیفا سهمیهها را نهتنها بر اساس قدرت سنتی، بلکه با هدف گسترش فوتبال در سطح جهان و افزایش جذابیت جامجهانی تعیین میکند. این یعنی ممکن است عدالت صرف ورزشی رعایت نشود. گرچه سیستم فعلی شاید برای تیمهای بزرگتر اروپا دشوار باشد، اما برای رشد فوتبال در سایر قارهها و تحقق اهداف فیفا، تغییراتی مثل افزایش سهمیه فوتبال آفریقا و کاپ آسیا رخ داده است.
نظرات