بیانیه‌های سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی در نشست شورای حقوق بشر ملل متحد
در پنجاه و نهمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که در ژنو برگزار شد، چهار سازمان مردم‌نهاد ایرانی توانستند در حضور نمایندگان بین‌المللی، بیانیه‌های خود را قرائت یا ثبت نمایند. این نشست که بخشی از روند بررسی دوره‌ای جهانی حقوق بشر (UPR) بود، فرصت ارائه دستاوردها، نگرانی‌ها و گزارش عملکرد کشورها را در عرصه حقوق بشر فراهم می‌آورد.
سازوکار UPR و اهمیت آن برای ایران
سازوکار بررسی دوره‌ای جهانی حقوق بشر که از سال ۲۰۰۸ با هدف بهبود وضعیت حقوق بشر در کشورهای عضو سازمان ملل اجرا می‌شود، مبتنی بر دریافت گزارش‌های ملی، داده‌های نهادهای حقوق بشری سازمان ملل و ارائه اطلاعات از سوی سازمان‌های غیردولتی است. در این دوره از بررسی ایران، چهارمین گزارش کشور در این حوزه ارائه شد و جمهوری اسلامی ایران ۳۴۶ توصیه از سوی ۷۶ کشور دریافت کرد که ۱۴۲ مورد از آن‌ها را پذیرش یا برای بررسی بیشتر اعلام کرده است.
بیانیه‌های سمن‌های ایرانی در نشست
- بیانیه مشترک مؤسسه چترا و انجمن حقوقدانان مدافع حقوق بشر: تمرکز بر احترام به اقلیت‌های دینی و بیان اینکه اقلیت‌ها در ایران امکان انجام آزادانه شعائر و مشارکت در ساختار حکومتی را دارند. در این بیانیه همچنین حملات نظامی علیه غیرنظامیان ایرانی به عنوان نقض حقوق بین‌الملل و تهدید صلح جهانی محکوم شد.
- مؤسسه صیانت از حقوق زنان: تاکید بر دستاوردهای زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف و ابراز نگرانی نسبت به تأثیرات مخاصمات نظامی بر حقوق و پیشرفت‌های زنان. این سمن حملات علیه زنان و زیرساخت‌های غیرنظامی را محکوم کرد و خواستار تلاش بین‌المللی برای صلح شد.
- مؤسسه بین‌المللی دیده‌بان عدالت: این مؤسسه با ارائه آماری مثبت از وضعیت آموزش در ایران به ویژه دختران، کاهش شکاف جنسیتی در مدارس و دانشگاه‌ها را برجسته ساخت و در عین حال، خواستار حمایت فنی و مالی جامعه جهانی در ادامه این روند شد.
- انجمن حمایت از آسیب‌دیدگان اجتماعی: با ارائه بیانیه مکتوب به دبیرخانه سازمان ملل، این انجمن نسبت به تلفات غیرنظامیان و آسیب‌دیدن مراکز درمانی در حملات اخیر ابراز نگرانی کرد و خواهان حمایت جدی‌تر از اقشار آسیب‌پذیر و محکومیت نقض حقوق بشردوستانه شد.
اهمیت حضور سازمان‌های ایرانی در شورای حقوق بشر
- تبیین روایت داخلی و بومی از وضعیت حقوق بشر ایران برای اعضای شورا
- افزایش ارتباطات و تعامل جامعه مدنی کشور با مراجع بین‌المللی
- امکان پاسخگویی در فضایی رسمی و استفاده از فرصت دفاع یا شفاف‌سازی در قبال انتقادات
کارشناسان داخلی تاکید دارند که مشارکت فعال سمن‌های ایرانی در سازوکار UPR نه تنها به معرفی دیدگاه‌های داخلی کشور کمک می‌کند، بلکه نشانه رشد و پویایی جامعه مدنی ایران در مسیر شفافیت و پاسخگویی بین‌المللی است.
نظرات