آیا وینگر 'معکوس' در فوتبال ماندگار خواهد بود؟

در فوتبال اروپا و به‌ویژه لیگ برتر انگلیس، رویکرد استفاده از وینگرهای معکوس (inverted wingers) نسبت به بازیکنان کناری کلاسیک که با پای تخصصی خود در همان سمت بازی می‌کنند، تغییر چشمگیری داشته است. اگرچه تیم‌هایی مانند اورتون یا بورنموث هنوز گاهی به سنت‌های قدیمی پایبند می‌مانند، اما اغلب ترکیب‌های این لیگ شاهد حضور وینگرهایی هستند که در سمت مخالف پای غالب‌شان بازی می‌کنند؛ همانند محمد صلاح در لیورپول یا بوکایو ساکا در آرسنال.

آمارها در فصل جدید لیگ برتر انگلیس نیز گواه این تغییر هستند. میانگین تعداد وینگرهای سنتی از ۱۱ نفر در هر هفته فصل قبل، امسال به ۴.۴ نفر رسیده که حکایت از کاهش ۶۰ درصدی دارد. حتی در یکی از هفته‌های اخیر مسابقات فقط سه وینگر طبیعی (پای راست در راست و پای چپ در چپ) از ابتدا در ترکیب قرار داشتند.

این تغییرات بیشتر ریشه در استراتژی‌های نوین دارد؛ مربیان امروز اغلب با تکیه بر خلق موقعیت از داخل زمین، دریبل‌زنی به سمت داخل و شوت‌زنی یا پاس‌های عمقی به جای سانتر از جناحین برنامه‌ریزی می‌کنند. الگویی که بازیکنانی مانند گرت بیل، آرین روبن و محمد صلاح سال‌هاست در سطح اول فوتبال جهان به آن تکیه دارند.

نگرانی اسطوره‌ها؛ امید به بازگشت وینگرهای سنتی

رایان گیگز، ستاره سابق منچستریونایتد که خود نمونه اعلای وینگرهای کلاسیک بود، جزو افرادی است که نسبت به کاهش وینگرهای کناری واقعی ابراز نگرانی کرده است. او معتقد است فوتبال مدرن جنبه نمایشی و خلاقیت فردی را از بازیکنان گرفته و بازی‌ها «خفه» و تکراری شده‌اند. گیگز ضمن تأکید بر جذابیت بازی با دو وینگر واقعی که مدام درگیر برخورد، دریبل و سانتر هستند می‌گوید: «امیدوارم وینگر پای چپ در چپ و پای راست در راست دوباره رایج شود.»

گیگز همچنین به نقش مربیان و ساختارهای جزئی نگر اشاره می‌کند و بر این باور است که دستورالعمل‌ها و قواعد بیش از حد، اجازه ابراز استعداد طبیعی و اتخاذ تصمیمات خلاقانه را از فوتبالیست‌ها گرفته است. او بازیکنانی مانند جک گریلیش را مثال می‌زند که با انتقال به تیمی مانند سیتی، بخشی از آزاداندیشی و جسارت فردی خود را از دست داده‌اند.

آینده وینگرها؛ معکوس، دائمی یا بازگشت به سبک کلاسیک؟

اگرچه فوتبال همچنان شاهد ظهور ستاره‌هایی است که توانایی بازی در هر دو سمت زمین و هر دو سبک را دارند، به نظر می‌رسد حداقل برای چند فصل آینده، الگوی وینگر معکوس غالب خواهد بود. تاکتیک‌هایی مانند ورود به عرض زمین، همکاری مثلثی و افزایش شوت‌زنی از زوایای خاص، به تیم‌ها برتری بیشتری می‌دهد و همین، باعث شده است بازی کلاسیک با وینگر سنتی برای علاقه‌مندانش کم‌رنگ‌تر شود.

با این حال، تاریخ فوتبال نشان داده که تاکتیک‌ها همیشه در حال رفت و برگشت هستند و شاید روزی دوباره بازی سنتی کناری با حضور دو وینگر چپ و راست کلاسیک محبوب شود.