شوت جوردن که دنیای ورزش و بازاریابی را تغییر داد

در تاریخ بسکتبال جهان، لحظاتی وجود دارد که به نقطه عطفی فراتر از زمین بازی بدل می‌شوند. یکی از این لحظات سرنوشت‌ساز، شوت ۱۶ فوتی مایکل جوردن در ۱۵ ثانیه مانده به پایان مسابقه فینال NCAA در سال ۱۹۸۲ بود. جوردن آن زمان تنها ۱۹ سال داشت و دانشجویی تازه‌کار بود اما همین شوت، مسیر او و حتی صنعت کفش ورزشی را متحول کرد.

سونی واکارو، مدیر تبلیغات نایکی و کارشناس بازاریابی که آن مسابقه را از نزدیک تماشا می‌کرد، به استعداد و شجاعت جوردن باور پیدا کرد و دو سال بعد همه سرمایه تبلیغاتی بسکتبال نایکی را روی این ستاره جوان گذاشت؛ تصمیمی انقلابی که هیچ سابقه‌ای نداشت و ریسک بزرگی به‌شمار می‌رفت.

در آن دوران، ستاره‌های شناخته‌شده توسط کمپانی‌هایی مثل کانورس حمایت می‌شدند اما نایکی سراغ جوانی گمنام رفت. پیشنهاد نایکی به جوردن در سال ۱۹۸۴ یکی از بزرگترین معاملات تاریخ ورزش بود؛ سالانه ۲۵۰ هزار دلار برای پنج سال و راه‌اندازی خط تولید اختصاصی کفش؛ «ایر جوردن». این همکاری نه‌تنها مایکل جوردن را به یکی از ثروتمندترین ورزشکاران جهان تبدیل کرد، بلکه نایکی را از یک شرکت معمولی به غولی ارزشمند با سلطه جهانی در بسکتبال بدل نمود.

موفقیت این همکاری در آغاز با فروش سرسام‌آور کفش‌های جوردن و بعدها با اثرگذاری عمیق روی فرهنگ خیابانی و علاقه جوانان ایرانی و سراسر دنیا به بسکتبال و مد اسپرت همراه شد. تاثیر این اتفاق چنان بود که واکارو بعدها گفت: «بدون جوردن، نایکی به این جایگاه نمی‌رسید.»

پس از آن شوت معروف، واکارو نقش مهمی در کشف استعدادهایی چون کوبی برایانت و تریسی مک‌گریدی ایفا نمود و بازار تبلیغات ورزش را دگرگون کرد. داستان‌هایی از پشت صحنه مذاکرات و ریسک‌های بزرگ در کتاب خاطرات واکارو، علاقه‌مندان بسکتبال را با چهره واقعی تجارت و تاثیر تصمیمات جسورانه آشنا می‌کند.

امروز در ایران نیز، الگوگیری از همکاری بازیکنان با برندهای جهانی و ارتقای فرهنگ ورزش و کفش تخصصی، برگرفته از این داستان‌های الهام‌بخش، رونق گرفته است. در واقع، هر بار که جوانی بسکتبال‌باز ایرانی کفش تخصصی به پا می‌کند، ردپای همان شوت ماندگار مایکل جوردن و شجاعت واکارو در دل و زمین وجود دارد.